Ho lema litapole u sa lema ho molemo. Ho bile ho bonahala ho na le chelete e nyane e kenyang chelete, ho bolela bafuputsi ba Wageningen.
Na hoa utloahala hore u se ke ua lema tšimo pele u beha litapole ho eona? Na chai ha e oe mme se sa jeng li etsa eng ho mefuta-futa ea limela, taolo ea metsi le leaching ea naetrojene? Letsatsing la Pontšo ea Litapole, bafuputsi ba Wageningen Janjo de Haan le Derk van Balen ba buisane ka mekhoa ea ho lema le mekhoa e meng ea ts'ebetso ka Laboraro.
Van Balen: 'Ho lema ke mobu o tloaelehileng. Meroho e fetola mobu ebe e sebetsa ka matla. Ho ea ka ba bangata, mobu o fokolang haholo o molemo mobu. Re bitsa mobu ona o fokotsitsoeng 'me mokhoa o tsebahalang ka ho fetisisa oa sena ke mobu o seng oa inversion. Ho na le mefuta e fapaneng haholo mefuteng e fokotsitsoeng ea ho lema mobu. Ho cheka ho ka bonoa e le mokhoa oa lipakeng oa phethola mobu le o sa fetoheng. '
A na u na le lijalo tse ntle tsa litapole ha u sa leme? De Haan: 'Patlisiso ea liteko tsa sistimi ea PPP Beter Soil Management e bonts'itse hore ho lema litapole ntle le ho lema, kapa ka mobu o fokolitsoeng, ho ka etsoa hantle. Ha e kenyeletse litšenyehelo tse ling hape ha e lefelle lekhetho lefe kapa lefe. Ho bonahala eka ho na le phaello e nyane ea temo ea litapole. '
Tsamaiso ea metsi
Ke eng hape e sa jeng chai? De Haan: 'Mabapi le taolo ea metsi le tlhoekiso ea metsi, phokotso ea ho lema mobu ho feta ho lema. Ka lebaka la sebopeho se betere, tekano ea metsi e betere mme metsi a tlosoa habonolo. Ha ho na phello e hlakileng moahong le taolo ea metsi e bonahalang mobung oa lehlabathe. '
Hona ho lema ho sa etse eng ho mefuta-futa ea limela? De Haan: 'Ho se leme ho bonahala ho le molemo bakeng sa mefuta-futa ea limela tse mobu oa letsopa. Ha re le moo re ile ra metha liboko, likokoanyana le likho. Tsena li fana ka sebopeho se betere. Ha rea etsa mefuta ena ea litekanyo lehlabatheng le mobung oa phula. '
Litholoana tsa phepelo ea limatlafatsi ke life? Van Balen: 'Ha ho na phello ea mobu o fokotsehileng ho masalla a limatlafatsi, leha mobu o fokolitsoeng o bonahala o na le kotsi e tlase ea ho tsoa hoa naetrojene letsopeng le lehlabatheng. Re ntse re batlisisa hore na sena se sebetsa joang. '
Fetohela
Na molemi a ka fetohela molemong oa ho lema mobu joalo? De Haan: 'Che. U tlameha ho nahana ka hloko mabapi le ho kenyelletsa mobu o fokolitsoeng tseleng eohle ea hau ea tšebetso. Khatello ea mofoka e ka ba kholo haholo lilemong tsa pele. Ho boloka mobu o koahetsoe nako e telele kamoo ho ka khonehang ho thusa ho hatella mofoka. Ho ratoa manyolo a matala a sa hlokeng serame, empa ka linako tse ling ho ntse ho hlokahala hore o oetse nakong ea selemo. Ho khona ho jala masalla a lijalo, ho hlokahala lipeo tse khethehileng tse nang le li-disc. '
Van Balen: 'Ho fetohela molemong oa ho lema mobu ho ka ba le phello ho potoloha ha lijalo, khetho ea moiteli o motala, leano la taolo ea mofoka le ho emolisa. Mohlala, nakong ena ea selemo se ommeng rea bona hore tšilo ea masalla a lijalo e qala morao haholo. Sena se na le litlamorao bakeng sa tokollo ea naetrojene. '
Ho tlosa metsi hantle
Le maemo a leholimo? Van Balen: 'Ka lebaka la metsi a ntlafetseng, rea bona, haholo selemong sena, hore mobu o sa lengoa mobung o ka tlase o omella ho feta mobu o lemiloeng, o loketseng ho sebetsa nakong ea selemo. Karolo e kaholimo ka kakaretso e mongobo ho feta mobu o lenngoeng, ho bolelang hore kalafo ea pele ho nako ea hlokahala ho e lumella hore e ome pele o jala kapa o lema. '
Mofuputsi o tsoela pele: 'Selemong sena rea bona hore mobu o sa lengoang o omme haholo sebakeng sa temo ho feta mobu o lenngoeng, o ka bang le phello kotulong ea hoqetela. Empa re utloa hore monyetla oa ho lema mobu maemong a leholimo o fetohang o moholo ho feta oa ho lema. '
mohloli o moholo: https://www.nieuweoogst.nl/